Vanaf 1 januari 2025 wordt de Wet DBA strenger gehandhaafd, met als doel schijnzelfstandigheid beter aan te pakken en meer duidelijkheid te bieden over de relatie tussen zzp’ers en opdrachtgevers. De Belastingdienst hanteert verschillende criteria om te bepalen of je als zelfstandige wordt aangemerkt.
Hoe meer van deze criteria op jou van toepassing zijn, hoe groter de kans dat je als zzp’er wordt erkend. In deze blog kan jij al de criteria lezen waar jij als zzp’er aan moet voldoen.
Criteria waar een zzp’er in 2025 aan moet voldoen volgens de Wet DBA
De onderstaande criteria helpen de Belastingdienst te bepalen of er sprake is van zelfstandigheid of een dienstverband. Het is essentieel dat je deze aspecten goed naleeft om te voldoen aan de Wet DBA en dat je aan alle criteria kan voldoen.
1. Verantwoordelijkheid voor verliezen
Als zzp’er draag je het financiële risico van je onderneming en heb je geen recht op een vast salaris of sociale zekerheden zoals bij werknemers. Je bent zelf verantwoordelijk voor winst en verlies.
2. Vrijheid in werkwijze
Als zzp’er bepaal je zelfstandig hoe je je werk uitvoert, zonder dat een opdrachtgever direct toezicht houdt op je werkzaamheden. Dit betekent dat je de vrijheid hebt om je eigen werkmethoden, werkwijzen en planning te bepalen. Als je werkt onder (strikte) instructies van een opdrachtgever, kan dit wijzen op verkapt dienstverband in plaats van zelfstandigheid. Zelfstandigheid wordt bevestigd wanneer jij de controle hebt over hoe, waar en wanneer je het werk verricht, zonder dat je opdrachtgever hierin direct zeggenschap heeft.
3. Meerdere opdrachtgevers
Als zzp’er moet je financieel onafhankelijk zijn van één opdrachtgever en voor meerdere opdrachtgevers werken. Als je afhankelijk bent van één opdrachtgever voor het grootste deel van je inkomen, kan dit wijzen op een dienstverband in plaats van zelfstandigheid. Werken voor meerdere opdrachtgevers toont aan dat je daadwerkelijk zelfstandig bent, omdat je je risico spreidt en niet afhankelijk bent van één partij voor je inkomen.
4. Eigen werktijden en werkplek
Als zzp’er bepaal je zelf waar en wanneer je werkt, zonder dat je opdrachtgever hierin de controle heeft. Als een opdrachtgever ben je verplicht om op specifieke tijden en op een bepaalde locatie te werken, kan dit wijzen op een dienstverband in plaats van zelfstandigheid. Zelfstandigheid wordt bevestigd wanneer jij de vrijheid hebt om je werktijden en werkplek te kiezen, wat betekent dat je niet onder directe controle of toezicht van de opdrachtgever staat.
5. Gebruik van eigen materialen
Als zzp’er werk je met je eigen materialen en draag je zelf de kosten voor deze middelen. De Belastingdienst beschouwt dit als een belangrijk teken van zelfstandigheid, omdat je als ondernemer verantwoordelijk bent voor de aanschaf en het onderhoud van je eigen werktools. Het gebruik van eigen materialen wijst erop dat je de kosten en risico’s van je onderneming draagt. Als een opdrachtgever jou bijvoorbeeld materialen levert en je niet zelf investeert in de benodigde middelen, kan dit wijzen op een schijnzelfstandigheid, omdat het lijkt op een situatie waarin je niet volledig zelfstandig bent. Zelfstandig ondernemers moeten kunnen aantonen dat zij de controle hebben over hun werk en middelen.
6. Vervangbaarheid
Als zzp’er heb je de vrijheid om anderen in te schakelen om jouw werk uit te voeren, wat een belangrijk teken is van zelfstandigheid volgens de Wet DBA. De Belastingdienst kijkt naar de mate van vervangbaarheid om te bepalen of je daadwerkelijk zelfstandig werkt. Wanneer je in staat bent om vervangers in te schakelen, bijvoorbeeld door onderaannemers of andere freelancers in te zetten, wordt dit gezien als een indicatie dat je een ondernemer bent. Als je daarentegen alleen door één opdrachtgever wordt ingehuurd en niet vervangbaar bent, kan dit wijzen op een dienstverband. Het feit dat je anderen kunt inzetten om jouw werk te doen, versterkt je positie als zelfstandige, omdat het aangeeft dat je controle hebt over de uitvoering van je werk en je eigen bedrijf runt.
7. Verschil in werk van werknemers
Als zzp’er moeten je werkzaamheden duidelijk verschillen van die van werknemers bij je opdrachtgever. De Belastingdienst kijkt naar de aard van het werk om te bepalen of er sprake is van zelfstandigheid of een dienstverband. Als jouw werkzaamheden wezenlijk anders zijn dan die van de werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever, kan dit duiden op zelfstandigheid. Bijvoorbeeld, als je specifieke taken uitvoert die geen onderdeel uitmaken van de dagelijkse bedrijfsvoering of als je specialistische kennis hebt die niet beschikbaar is binnen het personeelsbestand van de opdrachtgever, wordt dit als een teken van zelfstandigheid gezien. Als je echter vergelijkbare of identieke werkzaamheden verricht als een werknemer binnen het bedrijf van de opdrachtgever, kan de Belastingdienst concluderen dat je een werknemer bent, ondanks het feit dat je als zzp’er werkt.
8. Verantwoordelijkheid voor eigen bijscholing
Als zzp’er ben je zelf verantwoordelijk voor het bijhouden van je vakkennis en het volgen van bijscholing wanneer dat nodig is. De Belastingdienst beschouwt dit als een belangrijk kenmerk van zelfstandigheid. Als zelfstandige ben je verantwoordelijk voor je eigen professionele ontwikkeling en het verwerven van nieuwe vaardigheden die nodig zijn voor je werk. Dit betekent dat je zelf beslissingen neemt over welke bijscholing, trainingen of cursussen je volgt. Als je in loondienst zou zijn, zou het de verantwoordelijkheid van de werkgever zijn om te zorgen voor bijscholing of training.
9. Je bepaalt je eigen tarief
Als zzp’er bepaal je zelf je tarief, afhankelijk van je marktomstandigheden, ervaring en de afspraken die je maakt met je opdrachtgever. De Belastingdienst beschouwt dit als een belangrijk criterium voor zelfstandigheid. Het hebben van vrijheid in het vaststellen van je eigen tarieven wijst erop dat je als ondernemer werkt en niet als werknemer. Als je als werknemer in loondienst werkt, is je salaris meestal vooraf vastgesteld en afhankelijk van de cao of interne bedrijfsafspraken, en heb je geen controle over de hoogte ervan.
10. Administratieve en juridische zelfstandigheid
Als zzp’er ben je zelf verantwoordelijk voor het beheren van je administratie, belastingaangiften en verzekeringen. Dit omvat het bijhouden van je facturen, het doen van belastingaangiften (zoals btw en inkomstenbelasting) en het afsluiten van benodigde zakelijke verzekeringen, zoals een beroepsaansprakelijkheidsverzekering en een arbeidsongeschiktheidsverzekering. De Belastingdienst beschouwt dit als een essentieel criterium voor zelfstandigheid, omdat het aantoont dat je als ondernemer functioneert en niet als werknemer. Als je in loondienst bent, wordt veel van deze administratieve en juridische verantwoordelijkheid vaak door de werkgever gedragen.
Wat is het gevolg als ik niet aan de criteria van Wet DBA voldoe?
Als je niet voldoet aan de criteria van de Wet DBA, kan de Belastingdienst je beschouwen als een werknemer in loondienst. Dit kan leiden tot naheffingen en boetes voor zowel jou als je opdrachtgever, die dan belasting en premies moet afdragen. Daarnaast verlies je mogelijk belastingvoordelen zoals de zelfstandigenaftrek en heb je geen recht op sociale voorzieningen voor zelfstandigen. Het is dus belangrijk om aan de criteria te voldoen om financiële en juridische problemen te voorkomen.
Voor zzp’ers is het belangrijk om hun zelfstandigheid goed te kunnen aantonen. Wil je zeker weten dat je aan de regels voldoet? Werk samen met Bring at Work. Schrijf je vandaag nog in! Samen bespreken we jouw situatie en verkennen we de mogelijkheden, zodat jij zonder zorgen kunt werken zoals jij dat wilt. Klik hier en schrijf je in.
